U bevindt zich op:ProfessionalsMilieu en gezondheidLood in de bodem

Lood in de bodem

De laatste jaren zijn veel bodemverontreinigingen opgeruimd, maar in sommige wijken van steden is lood in de bodem nog steeds een punt van aandacht. Daarom is het belangrijk dat gemeenten en bewoners maatregelen nemen om de blootstelling zo veel mogelijk te beperken, met name op plaatsen waar kinderen in contact kunnen komen met lood in de bodem. Kinderen zijn extra gevoelig voor het binnenkrijgen van bodemlood, omdat ze bijvoorbeeld bij het spelen op verontreinigde grond gronddeeltjes inslikken. Door een combinatie van bodemsanering, voorlichting over gebruiksadviezen, herinrichting of functieverandering kan er al veel bereikt worden.

Lood en het effect op de ontwikkeling van kinderen

Lood is vooral een risico voor de gezondheid van jonge kinderen. Als ongeboren kinderen en jonge kinderen het binnenkrijgen, heeft dat gevolgen voor hun hersenen. Die ontwikkelen zich dan minder goed en dit kan uiteindelijk tot een verlies van IQ-punten leiden. Het is daarom belangrijk dat kinderen zo weinig mogelijk lood binnenkrijgen. Dat geldt ook voor zwangere vrouwen en voor vrouwen die zwanger willen worden, want ook baby’s in de buik kunnen via hun moeder lood binnenkrijgen.

Lood kan lang in je lichaam blijven. Dat komt doordat het zich opslaat in je botten en daar weer langzaam uit vrijkomt. Heb je op kinderleeftijd te veel binnengekregen? Dan kun je ook als je volwassen bent nog te veel van het metaal in je bloed hebben. Dat kan een hogere bloeddruk of chronische nierziekten veroorzaken. Ook als je op volwassen leeftijd te veel binnenkrijgt kan dat leiden tot een hogere bloeddruk en een grotere kans op nierziekten.

GGD’en adviseren om te streven naar een loodblootstelling bij kinderen die zo laag is als redelijkerwijs mogelijk is (ALARA: as low as reasonably achievable). Om te illustreren hoe belangrijk dit is: bij mensen met een laag IQ kan een paar IQ-puntenverlies het verschil maken tussen wel of niet zelfredzaam zijn en maatschappelijk participeren.

Gezondheidskundige advieswaarden

Gezondheidskundige advieswaarden

GGD’en hebben advieswaarden opgesteld voor de hoeveelheid lood in de bodem in relatie tot gezondheid; uitgedrukt in IQ-puntenverlies. In onderstaande tabel vindt u de advieswaarden, aangevuld met:

  • beleidsmatige handelingsperspectieven: goede ruimtelijke ordening, publiekscommunicatie, sanering.
  • algemene gebruiksadviezen: bijvoorbeeld speelzand in zandbakken of gewassen in bakken met teelaarde.
 

Gezondheidskundig
voldoende
bodemloodkwaliteit

Gezondheidskundig
matige
bodemloodkwaliteit

Gezondheidskundig
onvoldoende
bodemloodkwaliteit

Grote moestuin 
(> circa 200 m2)

< 6060 - 260> 260
Wonen met tuin (kleine moestuin)< 9090 - 370> 370
Plaatsen waar kinderen spelen< 100100 - 390> 390
IQ-puntverlies< 1 IQ-puntverlies1-3 IQ-puntverlies

> 3 IQ-puntverlies

Handelings-perspectieven voor plaatsen waar jonge kinderen (0-7 jaar) veel in contact komen met grond (gevoelige locaties: wonen met tuin, kinderspeel-plekken, kinderdag-verblijven e.d.)

Goede ruimtelijke ordening: realiseer gevoelige bestemmingen zoveel mogelijk op grond met een voldoende bodemloodkwaliteit
 

Brede communicatie over algemene gebruiksadviezen (folder, posters, website e.d.).

Sanering bij herstructurering e.d.

Sanering

Zolang sanering niet haalbaar: specifieke, gerichte risicocommunicatie met bewoners en andere gebruikers van verontreinigde grond (brieven, informatie-bijeenkomsten e.d.)*

Borging van deze communicatie op de lange termijn.

* Uitgangspunt is dat gebruikers van verontreinigde grond goed worden geïnformeerd over de situatie en de gebruiksadviezen, omdat ze daarmee blootstelling aan lood kunnen voorkomen. Wel blijkt uit RIVM-onderzoek dat een relatief klein deel van de mensen extra maatregelen neemt na het krijgen van gebruiksadviezen. Het geven van alleen gebruiksadviezen is daarom geen duurzame maatregel. Voor plaatsen waar jonge kinderen veel in contact komen met grond (gevoelige locaties) gaat vanuit gezondheidskundig oogpunt de voorkeur uit naar een voldoende bodemkwaliteit voor lood. 

Grotere rol gemeenten

Grotere rol gemeenten

Het is een beleidsmatige afweging van welke (grens)waarden het bevoegd gezag/de gemeente uit wil gaan en welke acties men hieraan koppelt. Met de invoering van de Omgevingswet zullen gemeenten een belangrijkere rol krijgen bij het vaststellen van de toelaatbare loodgehalten in de bodem. De unit Medische Milieukunde van de GGD Zuid Limburg kan gemeenten ondersteunen bij het opstellen van bodem(lood)beleid en bij het communiceren over gebruiksadviezen.

Algemene gebruiksadviezen

Algemene gebruiksadviezen

Om contact van jonge kinderen met lood te beperken:

  • Laat kinderen in een zandbak met schoon speelzand spelen. Leg (kunst)gras, tegels of een schone laag grond aan op plekken waar kinderen spelen. Bij voorkeur met een laag schone grond of zand onder het (kunst)gras of tegels.
  • Kweek groenten in bakken met schone teelaarde.
  • Let vooral bij jonge kinderen extra op hygiëne (handen wassen na het buitenspelen).
  • Ga de inloop van grond in huis tegen (schoenen uitdoen, regelmatig stofzuigen of dweilen).

Bel of mail ons Contact