Verhalen over GALA & IZA
Bij de uitvoering van het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het Integraal Zorgakkoord (IZA) in Zuid-Limburg zijn vele partijen nodig. Er is geen beproefd recept voor de grote beweging die we samen gaan maken op het gebied van preventie, gezondheid en zorg.
Op deze pagina delen we verhalen van betrokkenen. Hoe kijken zij naar het traject en wat zijn hun ervaringen?
Thom Zeguers, gemeente Voerendaal
9 mei 2023
Thom Zeguers, gemeente Voerendaal
9 mei 2023
“We zijn geen praatclubje, we moeten vooral ook dóén”
Het geduld van Thom Zeguers wordt in het Zuid-Limburgse GALA-traject wel eens op de proef gesteld. Maar zegt de senior beleidsambtenaar en coördinator Maatschappelijke Ontwikkeling er gelijk bij: “Wat we in regionale samenwerking voor elkaar krijgen, lukt een kleinere gemeente als Voerendaal niet alleen.”
Het zal rond augustus 2022 zijn geweest dat hij voor het eerst hoorde over de grote beweging ‘naar de voorkant’ die Nederland gaat maken. Lang bleef onbekend wat het Rijk daarin nu precies van de gemeenten verwacht. Nu de akkoorden er liggen, is dat duidelijker. Het gaat om stevige samenwerking rondom preventie. “Samenwerking op dat gebied is er al in Zuid-Limburg via Trendbreuk. En die is goed. We maken nu een verbreding naar GALA”, zegt Thom die lid is van de werkgroep GALA en de werkgroep valpreventie, een van de thema’s uit GALA.
Dezelfde ambities
Vechtscheidingen, probleemjongeren, instroom in de jeugdzorg. Om maar een paar voorbeelden te noemen. Ook Voerendaal heeft ermee te maken. Maar grootstedelijke problematiek komt in Voerendaal en de Heuvellandgemeenten volgens Thom veel minder voor dan in bijvoorbeeld Brunssum of Heerlen. Hij wil maar zeggen, de gezondheidsachterstanden in Zuid-Limburg zijn groot, maar niet in alle gemeenten hetzelfde. “Ik ervaar dat de Zuid-Limburgse gemeenten dezelfde ambities hebben, de omvang van de opgave kan per gemeente verschillen.”
Meerwaarde
Maar terug naar een lokale aanpak is niet aan de orde. De meerwaarde van samenwerking staat in de Zuid-Limburgse gemeenten niet ter discussie, zo ervaart Thom. “We staan sterker als we dit samen doen, is het gevoel dat overheerst. Alle neuzen staan wat dat betreft dezelfde kant op. Al zijn er verschillen tussen gemeenten. Bijvoorbeeld tussen landelijke en verstedelijkte gemeenten en tussen grote en kleine gemeenten.”
Alleen ga je sneller
In een kleinere gemeente als Voerendaal zijn de lijnen kort, weet Thom. Besluitvorming kan vlot verlopen. Je kunt sneller handelen. Het regionaal organiseren van zaken gaat daarentegen langzamer en kost meer tijd. Het gaat ten koste van de slagkracht en vraagt geduld. Maar een kleinere gemeente heeft ook profijt van een regionale aanpak. “We kunnen onze inwoners iets bieden wat we anders niet zouden kunnen. Thom noemt als voorbeeld de ketenaanpak overgewicht. “We hebben in Voerendaal te weinig kinderen met overgewicht om massa te kunnen maken. De aanpak wordt dan te duur om lokaal te organiseren. In regionaal verband kan dat wél.”
Nu concreter
De 16 gemeenten hebben inmiddels afgesproken welke GALA-thema’s ze regionaal oppakken en welke lokaal. Hoe dat verder gaat, is nog wat abstract. Thom ziet het graag snel concreter worden. “Overleggen gaan nog vaak over de processen en ondertussen loopt de tijd door. We zijn geen praatclubje, we moeten het hebben over de inhoud en vooral ook dóén. Daar mag wat mij betreft iets meer focus op komen te liggen. Laten we niet blijven afstemmen, maar dingen uitproberen in de praktijk.”
9 mei 2023