Veiligheid van vaccins

Vrijwel alle medicijnen en vaccins hebben bijwerkingen. Bijwerkingen zijn ongewenste of onbedoelde effecten die optreden na het krijgen van een vaccinatie. Niet alle bijwerkingen die optreden na vaccinatie worden veroorzaakt door de vaccinatie. Sommige klachten, zoals hoofdpijn of vermoeidheid, kunnen veroorzaakt worden door de vaccinatie maar ook door andere factoren, zoals angst voor de prik of andere ziekten.

Niet-ernstige bijwerkingen, zoals verhoging, pijn, roodheid of zwelling op de plaats van de prik, komen relatief vaak voor. Hoewel deze bijwerkingen vervelend zijn, laten ze zien dat je afweersysteem aan de slag gaat met het vaccin. Dit is precies het doel van vaccineren.  

Ernstige bijwerkingen, zoals een anafylactische reactie, zijn zeer zeldzaam (ongeveer 1 per miljoen vaccinaties). Dit is een ernstige allergische reactie die meestal binnen enkele minuten na vaccinatie optreedt. Met symptomen zoals benauwdheid, zwelling van gezicht en de lippen, en rode vlekken. De meeste allergische reacties zijn niet ernstig en veroorzaken alleen huiduitslag en/of jeuk.

Omdat er steeds onderzoek plaatsvindt naar bijwerkingen, zijn de meeste bijwerkingen van vaccins bekend. 

Bijwerkingen ontstaan doordat je lichaam reageert op de vaccinatie, dat het als vreemd beschouwt. Op het moment dat het vaccin in je lichaam komt, wil je afweersysteem dit opruimen. Op deze manier word je beschermd tegen het virus of de bacterie waar de vaccinatie je tegen beschermd. Doordat je lichaam bezig is met opruimen, kun je tijdelijk wel last krijgen van bijwerkingen, zoals koorts of een rode plek op de prikplek.

De meeste bijwerkingen verdwijnen weer na een aantal dagen. Maak je je zorgen of heb je last van ernstige of aanhoudende bijwerkingen? Bel dan de huisartIn Nederland verzamelt het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb meldingen van bijwerkingen. Als je na vaccinatie of gebruik van een geneesmiddel een bijwerking merkt, kan je dat als patiënt of gezondheidswerker melden bij Lareb. Hoe meer mensen dit doen, hoe beter deze bijwerkingen kunnen worden gedocumenteerd. Vooral als deze erg zeldzaam zijn.

Als het nodig is kunnen geneesmiddeleninstanties de adviezen over het gebruik van geneesmiddelen en vaccins aanpassen. Voor verdere vragen over bijwerkingen kun je de website van Lareb bezoeken: https://www.lareb.nl/

Hierboven hebben we de risico's van vaccineren beschreven. In de media wordt veel aandacht besteed aan de risico's van vaccineren. Er wordt ook veel onjuiste informatie verspreid. Hierdoor is het voor veel mensen niet makkelijk om de juiste informatie te vinden. Hieronder benoemen we veelvoorkomende fabels over vaccineren:

Fabel: het zijn onschuldige kinderziekten.

Feit: de gevolgen van sommige infectieziektes zijn misschien niet altijd ernstig, maar kunnen gezondheidsproblemen veroorzaken die je kunt voorkomen met een vaccinatie. Zelfs als je zelf geen gezondheidsproblemen krijgt, kun je onbeschermde mensen besmetten, zoals jonge kinderen, ouderen of mensen met een verminderde afweer. Een mazelen infectie vermindert bijvoorbeeld sterk het geheugen dat je afweer heeft opgebouwd tegen andere infecties. Ook veroorzaakt een mazeleninfectie bij 1 op de 1000 mensen een hersenontsteking. Een ernstige vorm hiervan kan zelfs jaren na de infectie nog optreden en is steeds fataal. Het is niet op voorhand te voorspellen wie gezon

Fabel: het krijgen van een infectieziekte biedt betere bescherming.

Feit: het klopt dat je in sommige gevallen na een infectieziekte beter beschermd bent dan na een vaccinatie. Maar je loopt zo wel het risico op ernstige gezondheidsproblemen. Een ander voordeel van vaccinatie is dat het je vaak tegen meerdere varianten van een ziekteverwekker beschermt, terwijl een infectie meestal maar tegen 1 variant beschermt. Een voorbeeld is het HPV-vaccin, dat gericht is tegen verschillende HPV-virusvarianten en tegen verschillende soorten kankers (baarmoederhals-, penis-, anus- en keelkanker). Sommige vaccins, zoals het BMR (bof, mazelen, rubella) of DKTP (difterie, kinkhoest, tetanus, polio)-vaccin beschermen je zelfs tegen meerdere infectieziektes tegelijk.

Fabel: het corona vaccin beïnvloedt de vruchtbaarheid bij mannen en vrouwen.

Feit: deze fabel is ontstaan door het verhaal dat het spike-eiwit in het vaccin zou reageren met een lichaamseigen eiwit dat belangrijk is voor de zwangerschap (inplanting). Dit zou gebeuren omdat deze eiwitten op elkaar lijken. Dit klopt niet. De structuur van deze eiwitten is verschillend en ze reageren ook niet met elkaar. Ook de bewering dat het vaccin de aanmaak van spermacellen verstoort klopt niet. Er is dus geen reden om te denken dat je door een vaccin onvruchtbaar wordt.

Fabel: vaccinaties veroorzaken autisme.

Feit: deze fabel is ontstaan door een Lancet studie uit 1998 van de Britse arts Andrew Wakefield. Hij claimde een verband te hebben gevonden tussen verschillende ontwikkelingsstoornissen bij jonge kinderen, waaronder autisme, en BMR-vaccinaties. De studiegegevens bleken later te zijn vervalst. De studie werd ingetrokken vanwege fraude en Wakefield mag sindsdien zijn beroep als arts niet meer uitoefenen in Groot-Brittannië. Geen van de vele honderden onderzoeken die sindsdien zijn uitgevoerd, heeft aangetoond dat vaccinaties een verband hebben met ontwikkelingsstoornissen. Toch zorgt deze valse studie nog steeds tot vaccinatietwijfel, omdat sommige ouders geloven dat autisme veroorzaakt wordt door vaccinschade.