Hoe werkt vaccineren?

Stel je voor dat je afweersysteem , ook wel immuunsysteen genoemd, een leger is dat je lichaam beschermt tegen ziekteverwekkers. Vaccins zijn als een training voor dit leger. Ze leren je lichaam hoe het moet vechten tegen virussen en bacteriën door het afweersysteem kennis te laten maken met een onschadelijk deel van een ziekteverwekker. Dit kan een dood of verzwakt stukje van een virus of bacterie zijn. Deze stoffen, ook wel antigenen genoemd, zetten je afweersysteem aan het werk om speciale soldaten, de antistoffen, te maken. Deze antistoffen blijven in principe in je lichaam, zodat je immuunsysteem snel kan reageren als je later opnieuw met de echte ziekteverwekker in contact komt. Soms zakken de antistoffen na een tijd weg zodat je een herhaalprik (=booster) nodig hebt.  

Je afweersysteemis je natuurlijke verdediging en bescherming tegen stoffen die je ziek maken. Bijvoorbeeld virussen, bacteriën en parasieten. Ieder lichaam heeft een afweersysteem en werkt in drie stappen: 

• Barrière of schild: Je huid en slijmvliezen vormen een eerste verdedigingslinie tegen ziekteverwekkers. Zij zorgen dat niet zomaar alle stoffen in jouw lichaam kunnen komen.  
• Aangeboren afweersysteem: Dit systeem is overal in het lichaam aanwezig. Het zijn cellen die snel, binnen een aantal minuten, in actie komen als een indringer voorbij het schild komt. Bijvoorbeeld als je een wondje hebt. De cellen zorgen voor een plaatselijke ontstekingsreactie. Dat is een signaal om extra afweercellen naar die plek te sturen om de indringers te bestrijden.  
• Verworven (specifieke) afweer: Het afweersysteem kan ook specifieke afweercellen inschakelen die zich richten op een specifieke ziekteverwekker. Sommige afweercellen (T-cellen) kunnen zelf de ziekteverwekker vernietigen, anderen (B-cellen) doen dit door antistoffen te maken die de ziekteverwekker onschadelijk maken. De reactie komt wat trager op gang, maar het voordeel is dat het immuunsysteem deze ziekteverwekker onthoudt. Dit helpt bij een volgende blootstelling om de ziekteverwekker snel te herkennen en te bestrijden.